DANE:
Tytuł: Sztandar I Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Stefana Czarnieckiego w Irenie
Twórca:15 Pułk Piechoty "Wilków" w Dęblinie, 28 Dywizja Piechoty (fundator)
Miejsce powstania: Dęblin (miejsce przekazania), Irena
Data powstania: 1934
Rodzaj: sztandar organizacyjny
Tworzywo: jedwab wizkozowy: czarny i niebieski, nici bawełniane, nici jedwabne, nici z metalowym oplotem, bajorek, frędzla bajorkowa, płótno bawełniane
Technika: szwy techniczne, aplikacja, haft płaski, haft bajorkami, haft ręczny
Wymiary: 86 cm x 86 cm; frędzla 5 cm
Sygnatury i napisy: Prawa strona: Chorągiew Lubelska / I / Męska /Drużyna Harcerska /im. Czarnieckiego /w Irenie. /1931 1935; Lewa strona: BÓG / POLSKA
Nr identyfikacyjny: MH/429/1/ZG
Dział: Zbiory Główne
Właściciel: Muzeum Harcerstwa w Warszawie
Słowa kluczowe: Drużyna harcerska im. Stefana Czarnieckiego w Irenie; Czarniecki Stefan; Chorągiew Lubelska Harcerzy Chorągiew Lubelska ZHP; Komenda Chorągwi Lubelskiej ZHP; Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie
Opis: Płat dwustronny wielowarstwowy, układ wzoru prostopadły do drzewca. Z trzech stron obszyty frędzlą długości ok. 5 cm, mocowany do drzewca przy pomocy 9 metalowych kółek. Prawa strona: tło z czarnego adamaszku z klinami z jasnego materiału, rozchodzącymi się promieniście między ramionami krzyża, w kierunku narożników płata. Centralnie, w kręgu, wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, wyszywany koralikami różnej wielkości i koloru na tle haftu płaskiego nićmi bawełnianymi. Okrąg i napis: "CZU/WAJ" na poziomych ramionach krzyża wyszyty nićmi metalizowanymi. Na klinach z jasnej tkaniny lilijki, wykonane haftem chorągiewnym złotym, zwrócone do środka płatu. Na górnym i dolnym ramieniu krzyża napisy prostopadłe do drzewca, wykonane nicią złotą, haftem płaskim. U góry: "Chorągiew Lubelska", u dołu: "I /Męska /Drużyna Harcerska /im. Czarnieckiego /w Irenie. /1931 1935". Lewa strona: w kręgu z czerwonego rypsu centralnie umieszczony wizerunek orła białego z koroną, haft chorągiewny i płaski, nici metalizowane złote i srebrne. Od kręgu do boków płata odchodzą promieniście cztery ramiona krzyża sporządzonego z jasnego, wzorzystego materiału, zaś w kierunku narożników płata - cztery kliny z czarnej tkaniny. W narożnikach płata lilijki, zwrócone do jego środka. Po dwóch stronach godła, na poziomych ramionach krzyża napis: "CZU/WAJ", na górnym: "BÓG", a na dolnym: "POLSKA". Haft chorągiewny, nici metalizowane złote.
Historia: Sztandar dla I Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Stefana Czarnieckiego przy Szkole Podstawowej Nr 1 w Irenie ufundował w 1935 r. 15 Pułk Piechoty "Wilków". Po wybuchu II wojny światowej sztandar ukryto w domu państwa Hasse. W 1949 r., z uwagi na ówczesną sytuację polityczną, harcerze oddali sztandar na przechowanie do lokalnego kościoła. Stamtąd, w niewyjaśnionych okolicznościach, trafił do Kazimierza Dolnego. 24 sierpnia 1990 r., porządkując stare ornaty, O. Franciszkanie odnaleźli sztandar i wyeksponowali go w klasztornym muzeum. Tam odnalazła go rodowita Dęblinianka i przewodniczka PTTK . O swoim odkryciu powiadomiła znajomych w Dęblinie. Komenda Hufca ZHP w Dęblinie, przy wsparciu ks. Kanonika z tamtejszego kościoła pw. św. Piusa, podjęła starania o odzyskanie dawnego sztandaru. Przekazanie go harcerzom miało miejsce 8 września 1991 r., w klasztorze OO. Franciszkanów w Kazimierzu Dolnym, podczas uroczystej mszy polowej. Chcąc zapewnić właściwe warunki przechowywania, 16 września 2019 r. Komenda Hufca ZHP w Dęblinie przekazała zabytek do naszego muzeum.
Zrealizowane prace konserwatorskie:
1. Wykonano dokumentację fotograficzną i opisową przed konserwacją
2. Oczyszczono mechanicznie powierzchnie zewnętrzne
3. Wykonano demontaż obiektu w zakresie koniecznym do przeprowadzenia zabiegów konserwatorskich: odłączono frędzle i kółka, rozdzielono płat, odłączono podszewkę z rewersu tkaniny czarnej
4. Oczyszczono mechanicznie powierzchnie wewnętrzne
5. Pobrano próbki materiałów do badań identyfikacyjnych
6. Wykonano próby testowe na trwałość wybarwień tkaniny płatu i nici haftów
7. Oczyszczono hafty metalowe roztworem wodnym izopropanolu 2:1
8. Zabezpieczono hafty tiulem przed oczyszczeniem tkaniny
9. Oczyszczono tkaniny w roztworze wodnym detergentu Pretepon G
10. Usunięto deformacje tkanin w procesie suszenia;
11. Uporządkowano i ustabilizowano wątki i osnowy tkaniny;
12. Przygotowano materiały do konserwacji: spoiwo akrylowe Acrylkleber 306HV I498HV /w proporcji 2:1/ w postaci filmu na podłożu z jedwabiu naturalnego, ufarbowano greżę i tkaninę jedwabną
13. Zdublowano tkaninę w kolorze czarnym na nowe podłoże wzmacniające z jedwabiu naturalnego metodą klejenia przy użyciu spoiwa Acrylkleber
14. Podklejono uszkodzoną tkaninę niebieską na lokalnych podkładach
15. Zabezpieczono tkaniny metodą szycia, ściegami nitki kładzionej przy użyciu greży
16. Konserwacja frędzli bajorkowych: oczyszczenie, usuniecie deformacji, zabezpieczenie
17. Oczyszczono kółka metalowe
18. Scalono obiekt zgodnie z pierwotną techniką wykonania
19. Opracowano sposób eksponowania i przechowywania obiektu po konserwacji
20. Wykonano opakowanie do transportu włókniny tyvek
21. Opracowano dokumentację fotograficzną i opisową przeprowadzonych prac konserwatorskich.
Dokumentacja fotograficzna z prac konserwatorskich
